Nie oczekuję cudu. Wystarczy być człowiekiem.

Dziś zamiast kolejnej odsłony mojej historii postanowiłam napisać coś bardziej aktualnego, coś co w pewnym sensie może stanowić pewien kontrast do pozostałych wpisów tego bloga, ale coś o czym nie sposób nie powiedzieć, przejść obojętnie, przemilczeć. Temat jest dla mnie wyjątkowo ważny bo dotyka zarówno sfer mojej codzienności, a także odnosi się do kwestii ogólnoludzkich i co najważniejsze budzi resztki wiary w człowieczeństwo, wiary, która we mnie niejednokrotnie upadała. Ten wpis mógłby z powodzeniem zaczekać na swoją kolej w cyklu moja historia, ale nie chcąc odwlekać tej kwestii i starając się wykrzesać tu odrobinę własnych przemyśleń i konkluzji, mam nadzieję uda mi się stworzyć go bardziej uniwersalnym.

Wielokrotnie się słyszy o tym jak dany zawód stoi za szeregiem ocen i opinii, np. że nie docenia się nauczycieli, informatycy noszą flanelowe koszule, urzędnicy cały dzień piją kawę, pielęgniarki to słabo opłacane anioły, a górnicy mają najciężej. Ile zawodów tyle uogólnień i generalizacji, zarówno w pozytywną jak i negatywną stronę. Nie wiem czy to tylko ja, czy inni też czasem to czują, że ta silna identyfikacja z zawodem i związane z nią ocenianie jest stosowane trochę na wyrost, a czasem wręcz wieje niepotrzebnym patosem. Często widzi się lub próbuję pokazać jednostkę przez pryzmat jakiejś większości, a więc jako jedną z nauczycielek, pielęgniarek, jednego z mechaników, lekarzy, dentystów, fryzjerów… Mawia się czasem: „Bo w tym zawodzie jest tak i tak. Mam wrażenie, że niektórzy sami sprzyjają wrzucaniu siebie do zawodowego wora, gdy wykonując jakiś zawód bardzo łatwo przychodzi im wypowiadanie się w imieniu wszystkich pozostałych, nawet jeśli dopiero zaczęli pracować. Łatwo przypisują sobie zasługi ogółu i stanowczo przeciwstawiają się niepochlebnym opiniom krzycząco uznając je za dyskryminacje i nietolerancję. Zawodów związanych z medycyną i służbą zdrowia to też nie omija. A co gdybyśmy sobie przypomnieli, że za każdym z tych fachów stoi po prostu pojedynczy człowiek? Gdyby tak zacząć od siebie i pokazywać jak coś robię ja, a nie bliżej nieokreślony ogół? Nie mówię o pomijaniu schematów i standardów w danym zawodzie, które w pewnym stopniu formują lub deformują pewne aspekty własnego ja i kreują wzorce zachowań. Ale każdy oprócz fachu jest nadal człowiekiem i służy drugiemu człowiekowi. Każdy odpowiada za siebie, i jeśli robi coś źle czy dobrze to zbiera na własne konto. Opinie o osobach wykonujących dane zawody nie biorą się znikąd, tylko z tego, że ludzie spotykają innych ludzi i oceniają. Tak niestety jest w życiu. Kilka razy zdarzało mi się usłyszeć od osób pracujących w służbie zdrowia, że jest im głupio za swoich kolegów i koleżanki z powodu tego co mnie spotkało. Próbowali mnie jakby za nich przepraszać. Nie lubię tego słuchać bo jeżeli mam do czynienia z daną osobą, która rozumie sytuację, nie powiela pewnych błędów i nie dokłada nowych, to naprawdę mi to wystarcza i nie oczekuje przeprosin za resztę, która nawaliła.

Choć może wielu z Was czytając moje wpisy odniosło wrażenie, że lekarze to banda statystów bez uczuć, to chcę zaznaczyć, że nigdy nie wypowiadam się w ramach ogółu, a po prostu opisuje fakty z mojego życia i konkretne przypadki. Dlatego w tym poście również opiszę kilka bardzo konkretnych przypadków, które może wpłyną na trochę mniejsze doszukiwanie się w moich wpisach uogólnień i szufladkowania.

Odkąd opuściłam szpitale i wyszłam z żywieniem pozajelitowym do domu poczułam i doświadczyłam dość mocno, że ciężar mojej choroby spoczywa głównie na mnie samej. Wiedziałam, że nawet zwykła infekcja, przeziębienie czy katar mogą stanowić problem niemały i albo znów wyląduję dupą na szpitalnej pryczy, albo będę grać w pozory i stosować sztuczki samoratunkowe w zaciszu własnych pieleszy… Mój instynkt samozachowawczy zawsze oceniałam nienajgorzej. Już wiele razy samodzielnie ratowałam się przed zagładą. Są jednak takie sytuacje, kiedy nawet bycie sułtanką amolu i cesarzową inhalacji nie wystarcza i ewidentnie przydałby się magik wyższy stopniem. W moim przewlekłym chorowaniu nieraz przychodzi taki moment kiedy jestem za mało chora na szpital, a za bardzo utrapiona syfem, by móc ze spokojem dalej toczyć się we względnej stabilności. Wtedy też szybko okazuje się, że aby zasłużyć na chociażby podstawową pomoc, trzeba mieścić się w pewnych ramach, z których zazwyczaj wypadam już na starcie po zasłyszanym „ Ahh bo Pani nie może brać leków doustnie…” No i bingo! Mamy to! Wtedy już wiem, ze zwykłym bólem, upadłą odpornością, anemią, zatokami, grypą, alergią, skręconą kostka, bakterią w sikach, pękniętym żebrem, niesfornym jajnikiem, migreną, osteoporozą, i różnymi kwiatkami związanymi lub niezwiązanymi z chorobą podstawową idę dalej bujać się sama.

Każdy przecież czasem musi odwiedzić lekarza, ale najpierw często idzie do apteki i pani farmaceutka wyciąga spod lady kolorowe pudełeczka jeszcze bardziej kolorowych drażetek. To na ból głowy, to na katar, to na stawy, zespół niespokojnych nóg, czy nadmiar wody w organizmie… Nie zamierzam tu prawić o zasadności łykania na potęgę wszelkich supli aptecznych, ale nie od dziś wiemy, że już nawet niektóre bezreceptowe farmaceutyki witaminowe, przeciwzapalne, przeciwbólowe czy przeciwirusowe wspomagają szybciej i sprawniej wygrzebać się z plebejskich dolegliwości. Są też domowe sposoby babuleniek jak czosnki, napary z piołunów czy syropy z cebuli. I fajnie, bierzcie i jedzcie z tego wszyscy…Tylko nie ja. I niby niektórzy rozumieją, i nawet trochę współczują, a za chwilę gestem rozłożonych rąk wskazują mi drzwi lub wypisują receptę na tabletki, którą z powodzeniem mogę zacząć rozpalać w piecu. I tak oto po wyjściu ze szpitala gimnastykując się by nie trafić tam ponownie, kiedy widziałam, że ze swoim samopoczuciem nie daję rady sama, zaczynałam od lekarza pierwszego kontaktu, aż po prywatne grubo opłacane wizyty, gdzie jednogłośnie powtarzała się mniej lub bardziej podobna śpiewka: „Jest Pani w dobrych rękach. Spokojnie, dopiero poniżej takich wartości białych krwinek umiera się z powodu zakażeń oportunistycznych, to już chyba taka Pani norma. Proszę obserwować!”. I tak obserwowałam, aż po roku na wolności trafiłam na półroczne last minute z kwiecistą sepsą i innymi all inclusive powikłaniami infekcyjnymi w gratisie. Wtedy najdotkliwiej odczułam, że będąc niestandardowym pacjentem, nawet w najprostszych sprawach nie mam pomocy znikąd. Kiedy już cudem przeżyłam dwie mordercze posocznice i całą resztę okolicznościowego syfu, naprawdę bałam się każdego kolejnego dnia.

Kiedyś całkiem przypadkiem, między ploteczkami o miłosnych dramach w rozmowie z koleżanką padł temat pakietów medycznych, takich jak miewają czasem normalni ludzie pracujący w korpo lub większych zakładach pracy. Już od jakiegoś czasu miałam możliwość podłączenia się pod coś takiego, bo osoba z mojej rodziny rozszerzyła swój pakiet i mogła mnie tam dodać, ale początkowo machnęłam na to ręką. Tym razem temat do mnie wrócił i koleżanka namawiała bym zastanowiła się nad tym ponownie. Na początku się wzbraniałam. Nie uśmiechało mi się co miesiąc płacić niemałą dla mnie stawkę z polskiej renty, tylko po to żeby znów odbijać się od drzwi słysząc w kółko, że obserwujmy. Miałam dość kolejnych frustrujących wizyt lekarskich, gdzie po raz enty rozkładam wszystkie tomy mojej papierologii i dyktuję uproszczoną regułkę tego jakim odmieńcem jestem, po czym dokładam w pamięci do kolekcji kolejny slajd z miną reakcyjną, a następnie mogę już spokojnie robić plebiscyt na najbardziej wyrafinowane zdziwko wypisane na twarzy. Koleżanka jednak była nieugięta w swoich namowach, bo kto inny jak nie ja potrzebuje takiej stałej bazy z ogólną opieką lekarską. Ostatecznie przekonał mnie tylko jeden żelazny argument. Badania laboratoryjne, które muszę robić regularnie mogłam wówczas wykonywać w ramach pakietu i po przeliczeniu kosztów okazało się, że będę parę zeta do przodu. Pieniądz niewydany, pieniądz zarobiony pomyślałam, więc co mi szkodzi. Idę w to! Wtedy nawet nie podejrzewałam, że ta decyzja będzie niemalże jak szczęśliwy los na loterii.

Bo jak inaczej nazwać to, że w jednym miejscu spotykam ludzi, którzy widząc mnie pierwszy raz, mają chęci i czas poznać moją historię, nie przewracają ze zdziwienia oczami i nie odsyłają mnie na Marsa, ale na miarę swoich możliwości robią co mogą i dają wszystko w zasięgu swojego podwórka aby pomóc, wesprzeć i dać przynajmniej minimum oparcia w tej całej popapranej gehennie. I pomyślicie teraz, że może znalazłam cudotwórców, wybitnych habilitowanych doktorów, profesorów, naukowców medycyny nuklearnej, czy innych medycznych magików, którzy studiują i skanują mój przypadek wzdłuż i wszerz rzucając niczym asami z rękawa możliwościami terapii i leczenia mojej choroby. No nie, nie mówię tu o cudach wiankach czy metodach rodem z NASA, ale o prawdziwych dobrych ludziach, chętnych pomocy, którzy nie traktują swojej pracy jak kary, nie udają, że próbują pomóc, ale tym co robią dla drugiego człowieka pokazują co dla nich oznacza i co dla każdego powinno oznaczać bycie lekarzem. Pokazują, że identyfikacja z zawodem to nie puste książkowe frazesy, nie krzykactwo w ramach ogółu czy schematyczne traktowanie, ale mądre i uczciwe działanie, indywidualność, empatia, i oddanie temu co się robi, tak zwyczajnie, bez fanfarów i fejmów.

Od początku mojego chorowania, czasem słyszałam i nadal zdarza mi się słyszeć: „Ty nie chodź po tych zwykłych lokalnych konowałach, ty musisz jakiegoś porządnego profesora odwiedzić, specjalistę wybitnego fachowca, z dużego miasta. Ten jest najlepszy na całą Polskę, napisał tyle książek, tyle się o nim mówi, tam się wyleczysz…” Warto więc przypomnieć, że ja wyszłam ze stołecznych oddziałów od najlepszych VIPów świata medycyny w tym kraju, specjalistów i konsultantów międzynarodowych. Leżałam u nich na oddziałach. To oni rozkładali nade mną ręce i jak myślicie, czy obchodzi ich to co dzieje się ze mną dziś? Nie sztuką jest pofatygować swoją zajebistość zerkając na dany przypadek, racząc go swoją ekspercką opinią. Sztuką jest pomóc pacjentowi tu i teraz, praktycznie i doraźnie, zrobić to co realne, a nie dyskutować o niemożliwym, bo co więcej można przy chorobie przewlekłej, na którą od lat nie znaleziono rozwiązania?

Aby nie zostać posądzona o jakąś chorą propagandę czy reklamę daruję sobie zarówno nazwiska lekarzy, czy nazwę centrum medycznego, bo naprawdę nie o miejsca czy tytuły w tym wszystkim się rozchodzi.

O jednym z tych złotych ludzi nadmieniłam już kiedyś w poście „Z głową w górach…”. Diamentowy Szef. [Panie Doktorze, naprawdę nie wiem czy życzyłby Pan sobie przywoływania swoich personaliów na moim marnym blogu, dlatego dałam Panu w moim odczuciu najlepszą ksywę jaką udało się zrodzić w mojej lichej czaszkowej pustce… Wiem, że jeżeli jakimś cudem Pan to przeczyta, to zrozumie. 🙂 ]

Nie noszę mu bombonierek, flaszek, czy kwiatków. Wydaje mi się to zwyczajnie żałosne. Noszę jednak w sobie nieustanne poczucie, że w tym szczególnym przypadku zwykłe dziękuję to zawsze za mało. Chciałabym aby ten post w jakiejkolwiek formie był ukłonem w Jego stronę, choć wiem, że gdybym nawet połamała tu tysiąc piór i nagimnastykowała się jak Chodakowska skalpelem nad tym tekstem, to nigdy już nie odwdzięczę się za to dobro, które dostałam.

„Cześć Ania, z czym dziś walczymy?” Słyszę to już któryś raz gdy po chamsku z buta i bez umawiania się pozwalam sobie zajrzeć do Jego gabinetu, do którego drzwi są zawsze otwarte. Gdy pierwszy raz przypadkiem trafiłam do niego na wizytę, też nie byłam wcześniej umówiona, a on nie miał kompletnie czasu. „Spieszę się, co tam kto chce?” „Jakaś Pani przyszła, bo musi wykonać badanie, na które doktor rodzinna nie wydała skierowania” Rozbiega się głos sekretarki na zapleczu. „Przyjmie Pan Doktor czy odesłać?” „Przyjmę.” To był ten czas kiedy ledwo co wyszłam ze szpitala, umęczona po sepsach, po wypadku ze złamaną kością ogonową, chorym pęcherzem, ledwo żywa… Chodziłam z tym bolącym, złamanym tyłkiem, i odbijałam się od drzwi do drzwi gabinetów po skierowanie na tomograf, który jako jedyny stanowiłby wystarczający dowód dla ubezpieczalni do wypłaty odszkodowania. Będąc wcześniej już kilka razy odesłana z kwitkiem nie liczyłam kompletnie na nic. Za moment z zaplecza wyłonił się mężczyzna z widoczną niepełnosprawnością utrudniającą poruszanie się. Widziałam go już nieraz w tej przychodni, nigdy nie miał białego fartucha, kiedyś nawet pomyślałam, że sam jest tutejszym pacjentem. Po chwili jednak okazało się, że to on prosi mnie do gabinetu. Zostałam poproszona o papiery. Zapoznał się z dokumentacją, zobaczył port do żywienia, karty szpitalne zapytał jak się to wszystko zaczęło. Opowiedziałam od nowa jak każdemu w skrócie moją historię. Pierwsze co ujrzałam to nie mina zdziwienia, ale złość na to co zrobili ze mną lekarze, że mnie zostawili, kazali szukać gdzie indziej, byle nie u nich. „ Skurwysyństwo, w tak ostro przejebanym przypadku. Tobie trzeba pomóc, a nie zostawiać na radź se sama”. To była jego pierwsza reakcja, zgoła inna niż wszystkie, z którymi przyszło mi się do tej pory spotkać. Po chwili jednak temat zaczął skręcać z mojej osoby. Powiedział mi, że też ma się czym pochwalić, bo nie dość, że zasiada jak to sam określił „na rydwanie”, to na dodatek aktualnie miał nogę w gipsie. Pośmialiśmy się nawet trochę ze swoich żałosnych kolekcji porażek zdrowotnych. Również podzielił się ze mną kawałkiem swojego życia, mówił o tym co zdobył ciężką pracą: dyplomy, zasługi, szanowane stanowiska, dobre zarobki. A potem powiedział o tym czego nie udało mu się osiągnąć, w życiu, poza pracą, bo pewnego dnia wydarzył się wypadek… Jego słowa przeszyły mnie do szpiku kości. Mimo odmienności naszych sytuacji doskonale wiedziałam co to znaczy, gdy nagle wykoleja się całe Twoje życie. Przypomniałam sobie wtedy o wszystkim co sama straciłam, o zatopionych szansach, marzeniach i planach. Z drugiej strony ujrzałam przeogromną siłę i najlepszy przykład dla siebie samej, jak wiele jeszcze można, mimo tego co się bezpowrotnie utraciło. Pierwszy raz w życiu uczestniczyłam w tak wyjątkowej wizycie lekarskiej, i tak życiowej rozmowie jednocześnie, poznając historię osoby, która siedzi po drugiej stronie. Nie przyszłam do lekarza-pionka po kolejne obserwacje i wywracanie oczami. Przyszłam do człowieka, czułam interakcję i to, że nie mówię do ściany, mimo że nie było w tym wszystkim zbędnego biadolenia i przynudzania, same uderzające fakty z życia i konkrety dotyczące tego co możemy poradzić tu i teraz… Z miejsca dostałam wszelkie potrzebne dokumenty. „Przyjdź jutro, po badaniach, o 13, zobaczymy co jeszcze da się zrobić”. Od tamtej pory zawsze mówił do mnie „na ty”, co było cholernie miłe, ale sama nigdy nie odważyłabym się tego samego w Jego stronę. Nawet nie ze względu na wiek, czy zajmowane stanowisko, ale to jak wielkim szacunkiem Go darzę. Wyrafinowane poczucie humoru, bezogródkowe soczyste bluzgi, zawsze perfekcyjnie i w punkt dobrane stały się mini terapią każdego razu, gdy miałam okazję rozmowy z Diamentowym Szefem. Już wiele razy jednym wypowiedzianym zdaniem potrafił zrobić mi cały dzień.

Lekarz-patolog to oczywiście żart, ale nie bez powodu mówi się, że ten, kto wie kiedy i jak przekląć ma głowę na karku, a przede wszystkim na pewno nie bawi się w serdeczną hipokryzje i fałsz, tylko po to by wydawać się poprawnym. Szanuję go nie tyle za sam fakt bycia lekarzem, ale za to kim jest i jakim jest człowiekiem oraz za to, jak całkiem bezinteresownie tak wiele dla mnie zrobił, choć jestem dla niego zupełnie obcą osobą, jednym z tysiąca pacjentów, z którymi miewa do czynienia każdego dnia w swojej pracy, a do tego pacjentem, który wraca jak bumerang, nie jest szablonowy i wymaga nieraz ostrych kombinacji i odejścia od utartych schematów. Od tamtej pory wiem, że zawsze jeśli mam jakiś problem, z umówieniem się na wizyty lekarskie, z wykonaniem badań, gdy przypałętają mi się okolicznościowe zdrowotne problemy, on nigdy nie zostawia mnie z tym samej. Nigdy nie odmawia, nie udaje, że pomaga rzucając słowa na wiatr, czy proponując rozwiązania nieadekwatne do tego czego wymaga moja sytuacja, z czym niestety bardzo często spotykałam się wcześniej. I tym sposobem mogę powiedzieć, że w końcu, po latach  w chorobie mam prawdziwego lekarza prowadzącego. Kogoś, kto jest w tym wszystkim wsparciem realnym, a nie tylko zapisem na papierze. Nie od dziś wiem, że jestem człowiekiem demolką i poza całym niecodziennym szambem, w którym pływam, wydarzają mi się oboczne niestworzone sytuacje. Ostatnio nawet wrośnięty i obleśnie, acz boleśnie obrastający dziką tkanką paznokieć u stopy, na miejscu Diamentowy załatwił mi w zabiegowym od ręki szybkim cięciem i odpowiednią dawką znieczulenia, żebym nie zsikała się w majtki z bólu. Zorganizował mi opiekę wielospecjalistyczną, leczenie mojego przewlekającego się zapalenia pęcherza, którego nie pozbyli się nawet w szpitalu wlewając we mnie dziesiątki litrów antybiotyków, a dzięki zorganizowanemu przez Niego i współpracujących lekarzy leczeniu już od prawie roku infekcja do mnie nie wróciła. Po raz pierwszy w mojej marnej chorobowej karierze, zobaczyłam, że coś działa, że idzie do przodu, że nie chodzę do lekarza na marne. Może pomyślicie sobie, że to, że sam przeszedł w życiu tragedię sprawiło, że inaczej podchodzi do życia. Może, a może po prostu i tak zwyczajnie jest dobrym człowiekiem i robienie dobra jest dla niego codziennością?

Na mojej chorobowej drodze spotkałam kolejnych dwóch lekarzy, którzy sprawili, że zaczęłam widzieć światełko w tunelu. Pani Doktor zakaźnik, która poważnie usiadła nad moją infekcją wirusem EBV, koncertowo zlaną ciepłym moczem w szpitalu, gdzie ja zadając jedno pytanie na ten temat zostałam uznana za roszczeniową wariatkę bo wymagam BUK wie czego bo: „Przecież każdy przechodzi to zakażenie„. Spoko tylko nie każdy przez to wypaca w pierzyny i materac łóżka hektolitry potu, dostaje 41 stopni niezbijalnej gorączki, traci przytomność i kolejne kilogramy i ledwie jest w stanie przejść 3 metry do kibla przez długie tygodnie… Złocista Hanna, która skrupulatnie zapisując na mini karteczkach sprawy i badania dla mnie przewidziane chowała je w swój pokrowiec po okularach mówiąc: „Chowam Panią tutaj, bo tu zawsze zaglądam, każdego dnia po kilka razy i stąd nic nie ginie, tu są same najważniejsze sprawy” Sama z siebie dzwoni, pyta, doprowadza moje kwestie do końca. I z czego to wynika, że ona może, a dziesiątki innych wcześniej już nie?

Kiedyś też przyszedł taki czas, że odwiedziłam ginekologa z pakietu medycznego, jakoś nigdy nie miałam do końca zaufania do tej specjalności, bo zwykle pierwsze co słyszałam od ginów zarówno przed jak i już w trakcie mojej choroby, jako recepta na wszelkie moje problemy tej natury to: „Proszę zajść w ciąże!” W ogóle nie bardzo rozumiem jak można sugerować trybem rozkazującym kobiecie taki krok!? W odpowiedź może powinno się pytać, „A weźmie doktor potem rodzicielski? Przyjdzie przewijać, karmić, lulać i wychowywać? Opłaci żłobki i szkoły?” Tym razem jednak było inaczej. Po tym jak znów wyrecytowałam skrót mojego życiorysu, zapadło kila sekund ciszy… Po chwili Majsterski Serafin, ani na chwilę nie schodząc ze swojego profesjonalnego tonu głosu wypowiedział zdanie.: „Podsumowując sytuację, to Pani większość doby jest podpięta do wora z tą białą papą… Jak ciężkie jest już samo to, a co dopiero cała reszta…” Nawet nie wiecie jakim pokrzepieniem są takie słowa w gabinecie lekarskim, kiedy w końcu czujesz się zrozumianą. Reszta szła już tylko w stronę praktyczną, a więc ustalenia co do możliwości podania mi leków w kroplówkach ambulatoryjnie, bo jak sam Doktor stwierdził: „Ja bym nawet położył Panią na oddziale żeby te leki pani puścić, ale tam to tylko coś pani złapie, a na to pozwolić nie możemy.” Naprawdę arcytrudno w polskich gabinetach lekarskich o człowieka z podobnym podejściem do sprawy. To nie nowość, że już sama wizyta u ginekologa dla wielu kobiet, podobnie jak u urologa dla facetów, może być stresująca. W końcu nikt normalny nie skacze z radości z powodu konieczności wystawiania do podglądu krocza obcemu człowiekowi, czy prowadzenia rozmów o swoich narządach płciowych, mimo że są one niemniej ważne niż każde inne w naszym ciele. Ale profesjonalizm, empatia i odpowiednie podejście lekarza w tym przypadku jest naprawdę kluczowe, tym bardziej by nie zrażać do wykonywania regularnych badań. W moim przypadku sytuacja jak zwykle była pokomplikowana przez pozostałe kwestie zdrowotne, a naprawdę byłam wielce miło zaskoczona, spotykając się z tak człowieczym podejściem.

Byłoby przemiło móc częściej pisać w swoich postach o podobnych doświadczeniach z lekarzami, tym bardziej mając świadomość, że pewnie jeszcze nieraz będę mieć styczność z przedstawicielami tej profesji. Jeżeli osobiście macie jakieś pozytywne doświadczenia w kontaktach z lekarzami czy resztą pracowników służby zdrowia, nie zapominajcie by o nich mówić. Nie pomijamy wypowiadania pozytywnych opinii o dobrych ludziach, których przyszło nam spotkać. Pozytywny głos jest równie ważny o ile nie ważniejszy niż konstruktywna krytyka, niech będzie on przykładem dla innych lekarzy, pielęgniarek i pozostałego personelu medycznego.